نجمه عبداللهی 4053 روز پیش
بازدید 168 ۱۱ دیدگاه

گذری بر روستاهای زیبای ایران

روستای تاریخی چنشت – خراسان جنوبی

روستای تاریخی چنشت

چنشت، یکی از روستاهای دهستان نهارجان بخش مود شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی است.

روستای چنشت به لحاظ پوشش محلی به سرزمین رنگ‌های ایران معروف است با جاذبه‌های زیبای طبیعی، تاریخی و فرهنگی به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگریخراسان جنوبی شناخته می‌شود.

این روستا به دلیل موقعیت جغرافیایی آن و همچنین داشتن مردمی با آداب و رسوم ویژه، وجود امامزاده سید حامد علوی و دو غار معروف به نامهای غار چنشت و چهل چاه ، کلکسیونی از انواع جاذبه‌های گردشگری را درخود جای داده است که در اغلب ایام سال گردشگران زیادی از استان و خارج از استان را در خود جای می‌دهد.

چنشت در میان رشته کوه باقران قرار گرفته و فاصله آن تا بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، ۶۰ کیلومتر است.

به علت وجود چهار رودخانه فصلی در این روستا، نام آن «چند شط» بوده که به مرور زمان تبدیل به چنشت شده‌است.

چنشت را هم وزن «بهشت» می‌دانند، که پیش از این به علت زیبایی طبیعی و وجود چهار رودخانه فصلی و نیز سرسبزی آن، گروهی از دامداران در سالیان دور، این منطقه را جهت سکونت خود برگزیدند و به مرور زمان، نام کنونی را به خود گرفته‌ است.

روستای چنشت به علت قرار گرفتن در میان ۴ رودخانه و نیز کوهستانی بودن آن، دارای باغات و مزارع بسیاری است. آب و هوای آن معتدل کوهستانی بوده که از زمستان‌های سرد و تابستانهای خنک برخوردار است.

در این روستا و در دامنه کوه دو غار به نام غار “چنشت” و غار “چهل چاه” وجود دارد، غار چنشت در شمال روستا قرار گرفته و در اثر زمین لرزه‌های رخ داده در طول تاریخ، ایجاد شده است و حدود ۶۰ متر طول دارد.

عبور از مناطق مختلف غار چنشت به سختی امکان پذیر است، در این غار بازمانده اجساد، استخوان‌های درهم شکسته انسان، ابزار و پارچه، چرخ نخ ریسی و ظروف مربوط به هزاره دوم و سوم پیش از میلاد به چشم می‌خورد.

همچنین بازمانده اجساد “سید حامد علوی” و فرزندانش در این غار یافت شده و به بیرون غار انتقال یافته است.

غار چنشت بنا به اسناد تاریخی در سال ۶۱۴ هجری قمری توسط “سید محمد مشعشع” کشف شد، وی پس از کشف نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوی و فرزندانش (که از خاندان وی بودند) به بیرون این غار اقدام کرد و آرامگاهی برای آنها در روستای چنشت بنا شد.

روستای تاریخی چنشت

سید حامد علوی و فرزندانش از شیعیان دوران خلافت عباسی بودند که به ناگریز در این غار پنهان شده و سرانجام توسط سربازان حکومت عباسی در داخل غار کشته می‌شوند.

در دهه ۱۳۴۰ خورشیدی گروهی از زمین شناسان و باستان شناسان آمریکایی و ایرانی برای مطالعات غارهای چنشت به این منطقه می‌آیند.

در فاصله صد متری غار چنشت، غار دیگری به نام چهل چاه وجود دارد که در آن استخوان اجساد ۱۴ مرد و زن و کودک مشاهده می ‌شود به نظر می ‌رسد، در غار پس از پناه بردن این افراد به داخل آن، با گل اندود شده و راه فرار آنها بسته شده است.

این غار بیش از هزار و چهار صد سال قدمت دارد براساس متون تاریخی نخستین بار، حدود ۶۰۰ سال پیش توسط سید محمد مشعشع کشف شده است در وسط غار، حوضی ساخته شده از آجر و سنگ و آثار زندگی انسان مانند سفال، چوب و پارچه بجا مانده است.

بقعه سید حامد علوی از اماکن تاریخی و مذهبی این روستا است بنابر روایات، وی از فرزندان امام جعفر صادق (ع) بوده است که توسط عمال خلیفه عباسی در چنشت زخمی و در محل بیتوته خود یعنی غار چنشت فوت کرده است.

روستای تاریخی چنشت

لباس مردم این روستا از نوع خاصی است که کمتر در نقاط دیکر استان خراسان جنوبی یافت می‌شود. البته لباس مردان در چند سال اخیر به لباس سایر مردم منطقه شبیه شده‌است. اما بزرگان و پیران از لباس دیگری که شامل یک پالتوی بلند که تمام بدن را می‌پوشد و شال سر و در برخی مواقع از کلاه معمولی استفاده می‌کنند.

روستای تاریخی چنشت

لباس زنان آنها از رنگ‌های شاد و متنوع تشکیل شده و شامل سه قسمت چارقد قرمز یا آبی گلدار، کلاه نقره‌ای و نقره دوزی شده و پیراهن زنانه به رنگهای سبز و قرمز یا آبی است که امروزه بیشتر در مراسمها از ان استفاده می‌نمایند.

تنوع رنگ در لباس‌های محلی مردم روستا جلوه خاصی به آنها می ‌بخشد به طوری که به روستا لقب سرزمین رنگ‌ها داده اند.

شغل اصلی مردم روستا کشاورزی و دامداری است . زنان این روستا به صنایع دستی علاقه و اشتغال دارند بر خی از مردم به شغل قالی بافی و فرش بافی نیز اشتغال دارندو در ایام بهار و تابستان مردم به جمع آوری داروهای گیاهی در کوهستانهای اطراف مشغول می‌باشند.

روستای چنشت به نسبت سایر روستاهای خراسان جنوبی، کمتر دچار تحولات و تغییرات فرهنگی شده و فرهنگ روستایی آن محفوظ مانده است.

مهم‌ترین صنایع دستی روستای چنشت، شامل انواع فرش‌های دست‌باف، قالیچه‌های کوچک و گلیم‌های زیبا است ریسندگی، گیوه‌ دوزی، سبدبافی، زیلوبافی و جاجیم بافی از دیگر صنایع دستی قدیمی این روستاست که به مرور زمان به شدت کاهش یافته است.

سوغاتی‌‌های معروف روستای چنشت عبارتند از: زعفران، کشک محلی، زرشک، گردو و بادام خشک، میوه‌های خشک، قالیچه‌های بسیار کوچک و نوعی گبه نیز از دیگر سوغاتی‌های این روستا است.

روستای پاز – خراسان رضوی

روستای پاز یا پاژ یا فاز یا باژ نام روستایی است در حدود ۲۰ کیلومتری جاده مشهد به کلات. این روستا در واقع زادگاه ابوالقاسم فردوسی؛ بزرگ شاعر حماسه سرای ایران نیز است

روستای پاز حدود ۸۰۰ هکتار مساحت دارد که بخشی از آن مسکونی است. بخشی از فضای مسکونی روستا نیز روی تپه‌ای موسوم به قلعه بلند قرار دارد زیرا پیرامون آن تا چندی قبل خندقی وجود داشت که جهت ممانعت از پیشروی مهاجمین آن را پر از آب می‌تموده‌اند. بجز تپه موجود در فاصله تقریبی پانصد متر از پشته اولیه بلنددیگری نمایان است که در نزد اهالی به قلعه کهنه پاز معروف است.

سفال‌های رنگارنگ و لعابدار پارکنده روی این بلندی نشانه‌ای از تداوم مدنیت روستای پاز در سدهای اولیه بعد از اسلام تا قرن نهم و دهم هجری است.

زادگاه فردوسى، روستایى سرسبز است و از باغ‌هاى انگور پوشیده شده است.

بر بلندای تپه‌ای در این روستا خانه‌ای قرار دارد که به‌ گفته اهالی و برخی از کارشناسان خانه فردوسی است. این خانه قدیمی (حتی اگر به‌واقع خانه فردوسی نباشد) به‌لحاظ قدمت می‌تواند محلی برای جذب گردشگر و رونق روستا باشد، ولی حالا چیزی جز یک‌خرابه که اغلب محل بازی بچه‌ها می‌شود، نیست.

مردم منطقه و اطراف این روستا را با نام پاز می‌شناسند اما به علت پرسش‌های گردشگران نام پاژ نیز برایشان بیگانه نیست. این روستا یک خیابان اصلی با نام فردوسی دارد که از جادهی کلات منشعب می‌شود و خیابان‌های فرعی آن نیز بر اساس همین خیابان اصلی شماره‌گذاری شده‌اند.

در حالی که اغلب گردشگران این خانه را به‌عنوان خانه فردوسی می‌شناسند اما سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگریاستان خراسان‌رضوی می‌گوید که این خانه، خانه فردوسی نیست.

البته این خانه که به خانه فردوسی شهرت یافته در سال ۱۳۷۹ با شماره‌ ۳۲۴۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

هرچند نیازهای اولیه‌ای چون آب، گاز و … در روستا تامین شده است، اما زندگی به شیوه‌ سنتی جریان دارد و مردم که روستا را دارای قدمتی بسیار کهن عنوان می‌کنند، هیچ بهره‌ای از جاذبه‌ گردشگری قدرتمند این منطقه نمی‌برند.

گردشگران مجبورند برای یافتن پرسش‌های خود با همسایگان فردوسی صحبت کنند که آن‌ها نیز تنها در حد شنیده‌ها و بر اساس حضور گردشگران به اطلاعاتی بسیار مختصر آگاهی دارند، درحالی‌که چنین جاذبه‌ی قوی گردشگری نیاز به ارائه‌ی اطلاعات در قالبی بسیار مدون دارد.

نظرات کاربران

با نظرات خود، ما را در ادامه مسیر راهنما باشید.

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. علی نجفی گفت:

    گمانم در حیتا تنها کسی که پیگیر یک امر بوده و یک مطلب را بصورت سلسله وار ادامه داده و رها نکرده شما باشید که این امر یک احسنت جانانه دارد.با این مطلب یک پا کارشناس مسائل گردشگری در باره ی روستاهای ایران شده اید.خدا قوتتان دهد :SS:

  2. محمد نیکو عقیده گفت:

    زیبا بود مخصوصا که مربوط به خراسان بود و ارتباط بهتری میشه برقرار کرد با مطلب.بقول علی اقا شورای مرکزی باید یواش یواش مدرک کارشناسی گردشگری از سایت حیتا رو به شما تقدیم کند. موفق و منصور باشید

  3. نجمه عبداللهي گفت:

    جناب علی آقا و جناب نیکوعقیده از نظر امیدوار کننده شما بسیار سپاسگذارم که مایه دلگرمیست. امیدوارم مطلب مورد توجه قرار گرفته باشد. :gol: :gol:

  4. کاملا به حضرات علی اعم از نجفی و نیکوعقیده موافقم و باید کارشناسی گردشگری و نشان ثبات در ثبت مطلب را به همراه نشان های عالی حیتا تقدیم شما کنند.
    راستی چنشت چقد شبیه رودمعجنه . :SS:

    1. یاد اون اوایل حیتا افتادم که تندیس داس نقره ای، دسکله طلایی، یک خر خیر و … میدادیم به نویسنده هامون ! :Y:

  5. فکر کنم باید اسم این روستا رو بذارن روستای غارها

    کلا اونجوری که من یادم میاد شما غیر از این مطالب “گذری بر روستاهای زیبای ایران” یک مطلب با تم رودمعجنی به اسم “رودمعجن ( گذشته ، حال ، آینده)” داشتین که خیلی کامل و کار شده بود. برای همین احساس میکنم شیوه مطلب نویسیتون بر تحقیق و بررسی استواره و فقط یک کپی پیست از مطالب بقیه سایت ها نیست بنابراین با ارزشه.
    حالا با همین دیدی که از بررسی روستاهای زیبای ایران بدست آوردین فکر کنم بتونین یه مطلب هم در رابطه با جاذبه های روستای خودمون بنویسین که جزو بخش های ثابت سایت و سنبل معرفی رودمعجن باشه. من هم حاضرم در این رابطه کمک کنم حداقل در زمینه تصویر و عکس.
    بهش فکر کنید شما تواناییش رو دارین و به نظرم کار قشنگی میشه.

  6. نجمه عبداللهي گفت:

    مجتبی عبدالهی :
    کاملا به حضرات علی اعم از نجفی و نیکوعقیده موافقم و باید کارشناسی گردشگری و نشان ثبات در ثبت مطلب را به همراه نشان های عالی حیتا تقدیم شما کنند.
    راستی چنشت چقد شبیه رودمعجنه .

    اول یه سلام خدمت پسر عموی گرامی که بالاخره زیارت حداقل به صورت مجازی شما نصیبمان شد و بعد تشکر از این همه لطف . اما فکر نمیکنین دریافت این همه نشان یکمی احتیاج به جنبه بالا داره:VV:   :YY: . باز هم ممنون که توجه کردین :gol: :gol:

  7. نجمه عبداللهي گفت:

    محمد امیدوار :
    فکر کنم باید اسم این روستا رو بذارن روستای غارها
    کلا اونجوری که من یادم میاد شما غیر از این مطالب “گذری بر روستاهای زیبای ایران” یک مطلب با تم رودمعجنی به اسم “رودمعجن ( گذشته ، حال ، آینده)” داشتین که خیلی کامل و کار شده بود. برای همین احساس میکنم شیوه مطلب نویسیتون بر تحقیق و بررسی استواره و فقط یک کپی پیست از مطالب بقیه سایت ها نیست بنابراین با ارزشه.
    حالا با همین دیدی که از بررسی روستاهای زیبای ایران بدست آوردین فکر کنم بتونین یه مطلب هم در رابطه با جاذبه های روستای خودمون بنویسین که جزو بخش های ثابت سایت و سنبل معرفی رودمعجن باشه. من هم حاضرم در این رابطه کمک کنم حداقل در زمینه تصویر و عکس.
    بهش فکر کنید شما تواناییش رو دارین و به نظرم کار قشنگی میشه.

    جناب امیدوار (مدیر قدیم)بسیار سپاسگذارم از حسن توجهتان. دقیقا همینطوره که میفرمایین . من همین مطلب گذری بر روستاها رو که از سایتهای دیگه جمع آوری میکنم این طور نیست که دقیقا مثل همون رو با یه کپی پیست بذارم بلکه سعی میکنم حداقل چند باری بخونمش و حذف و اضافه های لازم رو توش انجام بدم و حتی روستاهای زیادی رو بررسی میکنم تا بالاخره یه روستایی که به نظرم جالب از همه نظر میاد بتونم بذارم . در خصوص پیشنهادتون جالبه که خودم هم بعد گذاشتن همین مطلب آخر این فکر به ذهنم رسید. خوب انشاا… سعی میکنم بتونم این کار رو انجام بدم با کمک شما دوستان حیتایی. باز هم ممنونم از توجه و نظر سازنده تان :gol: :gol: :gol:

  8. فروغ مرادی گفت:

    درود نجمه عزیز.بازهم مثل همیشه جامع و کامل بود .مخصوصا عکس ها کامل نشانگر تاریخی بودن روستا بود خسته نباشی.

  9. نجمه عبداللهي گفت:

    فروغ مرادی :
    درود نجمه عزیز.بازهم مثل همیشه جامع و کامل بود .مخصوصا عکس ها کامل نشانگر تاریخی بودن روستا بود خسته نباشی.

    فروغ عزیز سپاسگذارم از حسن توجه و نظرت. :gol: :gol:

  10. مطلب جالب و کاملی بود
    خسته نباشید