نجمه عبداللهی 4297 روز پیش
بازدید 96 ۱۰ دیدگاه

گذری بر روستاهای زیبای ایران

روستای ابیانه

 

ابیانه

در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز واقع در شمال شرقی استان اصفهان و در دامنه زیبا و سرسبز ارتفاعات کرکس ، روستایی بسیار زیبا و کهن واقع است به نام ابیانه. این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمرهٔ استثنایی ‏ترین روستاهای ایران به شمار آورد. شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه‏ های کم نظیر دیدنی‏های جهان درآورده است. در دورهٔ صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز می‏رفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح می‏دادند در ابیانه اقامت کنند.  این خانه‏ ها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت بام مسطح خانه‏ های پایین دست، حیاط خانه‏ های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمی‏سازد. در نتیجه، ابیانه در وهلهٔ اول روستایی چند طبقه به نظر می‏آید که در بعضی موارد تا چهار طبقهٔ آن را می‏ توان مشاهده کرد.
اتاقهای ابیانه به پنجره‏های چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوانها و طارمیهای چوبی پیش آمدهٔ مشرف بر کوچه ‏های تنگ و تاریک‏اند که خود به صورت مناظر جالبی درآمده‏اند. نمای خارجی دیوارهای خانه‏ های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده است. از آنجا که در دامنه ‏های شیبدار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه‏ های موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غار مانندی در تپه‏های یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد نماید. این غارها که در دل تپه‏ ها حفر شده‏اند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دامها و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار می‏گیرد.
ابیانه
ابیانه دارای هفت رشته قنات است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می‏گیرد. در سالهای اخیر قالی‏بافی در ابیانه رواج پیدا کرده و نزدیک به ۳۰ کارگاه قالی‏بافی در آنجا دایر شده است. در گذشته گیوه ‏بافی از جمله مشغله‏ های پردرآمد زنهای ابیانه بوده است که امروزه تا حدی متروک شده است. مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راههای ارتباطی، قرنها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجهٔ قدیم خود را حفظ کرده ‏اند. زبان مردم ابیانه فارسی با لهجهٔ خاص ابیانه ‏ای است که با لهجه‏ های متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد. لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می‏دهند، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه و در زنها پیراهن بلندی از پارچه‏ های گلدار و رنگارنگ است.
علاوه بر این، زنهای ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند. قدیم‏ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده‏ای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است. آتشکده ابیانه را نمونه ‏ای ازمعابد زردشتی دانسته‏ اند که در جوامع کوهستانی ساخته می‏شد. مهم‏ترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیم‏ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‏کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است. مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هـ. ق. نوشته شده است که مربوط به دورهٔ ایلخانان است.مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که کنار صخره‏ای در کوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲هـ. ق. مشاهده می‏شود. روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است: یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم بوده‏ اند؛ و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده می‏شود. از جمله جاها و اماکن دیدنی دیگر ابیانه می‏توان از خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی نام برد.

غار یخ مراد – گچسر

 

غار یخ مراد - گچسر

این غار در ۶۵ کیلومتری شهر تهران و در مسیر جاده تهران – چالوس در منطقه گچسر و در جایی مصفا به نام آزادبر، قرار گرفته است. روستای کهنه ده دارای سابقه‌ای دیرینه بوده و بر اثر سیل‌های متعدد بارها ویران و بارها تخلیه و مجدداً توسط ساکنین روستا از نو آباد شده است، بدین جهت به کهنه ده شهرت دارد.

غار یخ مراد که یکی از جاذبه‌های گردشگری و دیدنی این روستا به شمار می‌رود، در دامنه شمالی دره‌ای عمیق و منتهی به روستای آزادبر واقع شده که دهانه آن حدود ۲۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و طول غاراز ابتدا تا انتهای آن در هاله ای از ابهام است و گفته می‌شود که به علت وجود حفره های متعدد در آن، کسی تا کنون به انتهای غار دست نیافته است.به گفته اهالی روستای کهنه ده، در گذشته بیماران با خوردن یخ غار که بطور دائمی و در حوض انتهای غار قرار دارد و در هیچ فصل از سال ذوب نمی‌شود، بهبود یافته و به این دلیل به غار یخ مراد شهرت یافته است.

مناسب‌ترین زمان برای دیدار از این غار در اسفند و فروردین ماه، بخصوص در فصل بهار است زیرا در این فصل آب‌های ناشی از بارندگی قطره قطره در داخل غار تبدیل به قندیل‌های بسیار دیدنی و زیبا می‌شود و همچنین در محوطه بیرون غار منظره گیاهان معطر کوهستانی برای هر بازدید کننده، تماشایی و فرح انگیز می‌باشد.

دریچه ورودی این غار در ارتفاعات کوه‌های منطقه واقع شده‌است و مسیر غار عموماً شیب دار و رو به پایین می‌باشد که نهایتاً با رسیدن به اعماق کوه، چشمه‌های یخ زده در کف زمین و استالاکتیت‌های اسفنجی غار نمایان می‌شود.

دهانه غار ۳ متر پهنا و ۸ متر ارتفاع دارد. در ماه‌های اسفند و فروردین، قندیل‌های بسیار زیبای غار در بهترین وضعیت به سر می‌برند.یخ مراد با قندیل‌های یخی زیبایش مشهور است که تا اواسط خردادماه عمر می‌کنند. برودت غار به اندازه ای است که تا خرداد ماه نیز می‌توان قندیل‌های یخ را در آن دید.یخ مراد ۳ تالار اصلی، یک برکه یخی و یک آبشار یخی دارد.

برای رسیدن به غار یخ مراد باید جاده چالوس را پیش بگیرید در کیلومتر ۶۰ جاده پس از روستای نسا در سمت چپ جاده پلی وجود دارد که به جاده‌ای خاکی می‌رسد.

غار یخ مراد - گچسر

پس از طی ۱۲ کیلومتر در این جاده به یک دو راهی می‌رسید. سمت چپ به طرف روستای آزادبر و سمت راست به طرف دهانه غار می‌رسد. با یک ساعت پیاده روی از این دوراهی و عبور از روی پلی سیمانی که بر روی رودخانه آزادبر احداث شده است می‌توان به مدخل غار رسید.

در مدخل غار، سنگ بزرگی قرار دارد که برای ورود به غار باید آن را دور زد. سپس به تالاری می‌رسد که ۳ راه از آن منشعب می‌شود.

راه اول در سمت راست پس از حدود ۲۰ متر به انتها می‌‌رسد. راه میانی پس از ۵۰ متر به لبه پرتگاهی می‌رسد که برای داخل شدن به آن باید از وسایل فنی کوهنوردی استفاده کرد. راه سوم یا راهروی دست چپ که شاخه اصلی غار است، زیباترین قندیل‌ها را در ماه‌های سرد سال دارد.

پس از طی حدود ۱۵ متر راه سرازیر و لغزنده به شکافی به طول دو متر و عرض یک متر می‌رسد که زیر آن پرتگاه عمیقی وجود دارد که با ورقه‌ای آهنی پلی روی این شکاف ایجاد شده است.

تالار دوم غار در ادامه راهرو قرار دارد. این تالار دو برابر تالار اول است، تالار سوم کمی بزرگ‌تر از تالار دوم ولی بسیار مرتفع‌تر است. در پرتگاهی در انتهای این تالار برکه‌ای یخی و آبشاری از یخ وجود دارد.

غار دارای بادگیر و هواکش‌های مخفی بی‌شماری است که هوای خارج با شدت از آنها داخل غار می شود و بدین سبب هوای آن فوق العاده سرد بوده و همین امر باعث می‌گردد که آبهای موجود در غار به حال انجماد درآمده و تشکیل توده های بزرگ یخ و مخزن‌های وسیع یخی را که قشر بعضی از آنها به ۵/۱ متر می رسد، بدهند.

یخبندان غار از اسفنذ ماه آغاز و تقریبا تا اواسط بهار سال بعد ادامه دارد و سپس در طول تابستان و پاییز به علت خشکی هوا و عدم جریان آب، یخها شروع به ذوب شدن کرده و روبه کاهش می رود.

غار یخ مراد یکی از پر پیچ و خم ترین غارهایی است که نظیر آن به ندرت دیده شده و از این رو بازدید تمام نقاط آن مستلزم وقت کافی، حوصله و دقت فراوان و در دست داشتن کروکی دقیق و کامل است.

غار یخ مراد در بخشی چهار طبقه بوده و در یک امتداد عمودی به عمق ۳۰ متر، به طور منطبق روی هم قرار گرفته است و جزو معدود غارهای منطبق ایران است.این غار متعلق به دوره دوم زمین شناسی (مزو زوییک) یا میا ن زیست می‌باشد که از عمر آن ۷۰ تا ۲۳۰ میلیون سال می‌گذرد.

معماری غار بدین گونه است که دمای طاق با دمای کف غار ناهمسان می‌باشد. این غار دارای تونل ها، دهلیزها، حفره ها و چاه‌های گوناگون بوده و بیشتر کف و دیواره و طاق از یخ پوشیده شده است

نظرات کاربران

با نظرات خود، ما را در ادامه مسیر راهنما باشید.

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. ناشناس گفت:

    با تشکر از اطلاعات خوب پاییزان عزیز
    ابیانه خیلی قشنگه ولی هیچ جائی رودمعجن نمیشه.

  2. زمستان گفت:

    این غار مانندهایی که گفته شده توی ابیانه توی دل تپه کنده شده وبرای نگهداری دام و اذوقه استفاده میشه شک نکنید که همون”سومب”های خودمونه.قطعا گذرتون به”تغ سومبا”افتاده و این سومبها رو از نزدیک دیدین.کارکردشون دقیقا همون بود(الان که تقریبا همش متروکه شده).برای نگهداری دام واذوقه.خدا رحمت کنه باباکلو حج حسنه منو یکی از افتخاراتش این بود که زمانی ۱۷ سومب داشته که یا مال حال توش بودن یااَذوقه.
    خدا قوت پائیزان هوووووووو.راستی این ابیانه با اون خانه های قرمزش واقعا زیباست.

  3. مینج زرد گفت:

    ممنون از پائیزان
    مطلب قشنگی بود .

  4. با اینکه ۲ جا رو معرفی کردید ولی طولانی شده بود . هر چند ملالی نیست. ما که راه افتادیم. مسافران ابیانه آماده باشن که چهارشنبه راه میفتیم . دستت درد نکنه پاییزان . چند وقت درجه مسافرتهامون رفته بود پایین. آقا چهارشنبه ساعت ۸ اول عوارضی تهران باشید . دیر بیایید ما رفتیم.

  5. اوحده اوو گفت:

    باز ای پیغام دیگه چه کوفتی بود خیلی تند تند پیامتان را مینویسد لطفا ارام تر

    هرچی نوشتم رو سیو نکرد :MM:

    منصف مویم داروم میام وایستا هووووووووووووووووووووووووو

    مطلب غاریکم طولانی شده بود وخیلی وارد جزئیات شده بودی ولی در کل جالب بود خسته نباشی :gol:

  6. مجید بهشتی گفت:

    سلام به پاییزان عزیز، باز هم مثل همیشه استفاده بردیم، متشکرم دوست عزیزم :gol:

  7. افرا بهشتی گفت:

    آخ ببخشید، بالاخره این مشکل یه سیستم و دو کاربر واسه منم پیش اومد. اسم مجید اتوماتیک تو سیستم بود. نظر بالا مال من بود. :gol:

  8. جگر گوشه گفت:

    باز هم استفاده بردیم . جالب بود و دوستمان زمستان عزیز از قرمزی خاک ابیانه گفتند منم یاداور شوم که این قرمزی بعلت وجود اکسید اهن موجود در خاک ان منطقه میباشد.یاحق

  9. سلام به پاییزان عزیز
    مطلبت خیلی قشنگه :SS: :VV:
    دستت درد نکنه :gol:

  10. یاس گفت:

    خیلی عالی بود به درده من که خورد.مقصد سفره تابستونم معلوم شد. :soot: :soot: