گوسپندواژه (۳۱ گونه گوسپند)

زمستان گفت:

اَلَ(ala):گوسفند(میش و بز)سیاه وسفید
اَستاق(astagh):گوسفندنازا.گوسفندی که در فصل زایش بقیه ی گوسفندها نمی زاید.
بُر(bor):میش حنایی(حن در مورد بز بکار میرود)
سُر(sor):گوسفند شلوغ و نا آرام.
سِ سِ:(sese):بز کاملا سیاه،بدون هیچگونه خال یا نقطه ی سفید رنگی روی بدن.سیاه خالص.
کموری(kmuri):بره یا بزغاله ای که دیرتر از فصل معمول زایش(اواسط پاییز تا اواخر زمستان) به دنیا آمده ولذا در فصل شیر دوشی(از فرودین تا تیر.البته فصل شیر دوشی با توجه به سردی و گرمی هوا و میزان بارندگی و علف موجود در صحرا متغیر است) مجبور میشوند آن را همراه خودشان به دنگاه(دمگاه)ببرند
خلَمه(khlama):بزغاله و بره
گُزَل(gozal):میش سفید و حنایی
کُر(kor):میش با گوشهای کوچک(کوری در مورد بز بکار میرود)
نبَتی(nbati):گوسفند رنگ کرم روشن
در یک مورد یک روایت دیگر:
خلَچ(khlach):بزی که دو خط زرد یا حنایی از محل رستنگاه دو شاخ به موازات هم تا کناره ی دهانش کشیده شده باشد.خلچ فقط در مورد بز بکار میرود.
با تشکر فراوان از اقای دکتر به خاطر این گوسپند وازه ها که ادم را یاد پاشدن کله ی سحر و رفتن به دمگاه(دنگاه) ودنبال کردن و گرفتن گوسفندها و اوردنشان پای دیگچه و دوختنشان توسط مادرها و کف کردن شیرهای سر دیگچه و خوردن کفها و نداهای “گدی گدی جان”و “چپشو جان”و “بزهی” و هجوم خلمه ها به طرف مادرهاشان و صدای یکنواخت”هُنی نی”گفتنهای صاحب گوسفندها و شبهای گله و هزار جور خاطره ی دیگر می اندازد…..

کاروند گفت:

آواهای خطاب به گوسپند

۱-گدی گدی
۲-چپشو
۳-بزهی
۴-هُنی نی
-پسسس

چنار گفت:

سلام اقای دکتر من با خوندن این اسمای گوسفندها یاد دوران کودکیم افتادم. تو فصل بهار بود صبح زود که مادرم وپدرم می خواستند برن گله وشیر گوسفندا رو بدوشند من هم از خواب بیدار می شدم باهاشون می رفتم. گله در اقل سنقره بود وپیاده می رفتیم یکی دو تا هم بره کموری داشتیم که حیونکیا تااونجا پشت سرمان می دویدند تمام شوق رفتنم این بود که مادرم که شیر می دوشید از کفهای روی شیر بخورم چقدر هم خوشمزه بود .وقتی هم که دوشیدن شیر تمام می شد .یک اقای می رفت بالای کوه وصدا میزد هوهوهوهوهوهو.اون اقای هم که خلمه ها پیش اون بودند اونا رو ول می کرد .صحنه خیلی جالبی بود هر بره ای دنبال مادر خودش بود .وقتی هم که بره ها مشقول خوردن شیر بودند .خانمها شیرها رو به اندو می دادند یعنی این که شیر هر روز مال یک نفر بود .این کار هم اصتلاحات جالبی داشت یک چوب کوچکی بود که به اون می گفتند کرتوک اون رو داخل دیگچه شیر می گذاشتند وتا هر جای از علامت که شیربود اون رو روی کاغذ می نوشتند ..من معمولا مصعول نوشتن بودم بنویس حجی فاطمه دو چینگیه.زن بالن بروشه زن حجعلی خاله زن محمد سه چینگیه و……..

اوحده اوو گفت:

جالب وشنیدنی بود با اینکه من خودم روستا زیاد میرم ولی بازم نتونستم بعضی ها رو درست تلفظ کنم وبعضی ها هم تازگی داشت .من فقط یک بار تونستم برم شب به گله (۱۲ یا ۱۳ سال پیش)ویادمه همون یک بارم با فرار از دست پدر بزرگ که مانع بود ولی لذت شبای گله وبودن کنار گوسفندا وهمون صدا زدن های مخصوص توسط چوپان وجالبه حرف شنو بودن گوسفندان واقعا برام لذتی داشته که قابل وصف نیس با تشکر جناب دکتر که با نوشتن مطلب یاده قدیمارو زنده کردین :gol:

زمستان گفت:

آواهای خطاب به گوسفند(۲)!!!
۱-عَع عَع
۲-دَدَدَ
۳-اَیحَ
۴-هی
البته چوپانها انواع و اقسام صداها را موقع خطاب گوسفندها بکار میبرند که من هرچی سعی کردم یک جوری بنویسمشان نشد،بقیه را فقط باید شنید.

گفت:

ای ول چه باحااال. زمستان دوستان درست میفرمایند چقدر در این زمینه اطلاعات داری جدا افرین.

چوپان (چپو) گفت:

آقا دو اسم دیگه اما معنیش رو نمی دونم
۱. بلغستی
۲. بخته

Oren Crase گفت:

Superb post but I was wondering if you could write a litte more on this subject? I’d be very grateful if you could elaborate a little bit further. Kudos!